Witam, od roku opiekuję się Rodzicem po udarze, jest sparaliżowany jednostronnie i ma afazję. Proble

Szanowna Pani,

opisane przez Panią zachowanie siostry może być przejawem głębokiego przeciążenia emocjonalnego, które u niektórych osób przybiera postać unikania, wypierania lub wręcz ucieczki od sytuacji granicznych – takich jak choroba, niepełnosprawność czy konieczność opieki nad rodzicem. Tego rodzaju reakcja może mieć związek z atypowością systemu nerwowego – zwłaszcza jeśli siostra zawsze była bardziej wrażliwa na napięcie, zmiany sytuacji czy kontakt z cierpieniem. Osoby z takim profilem częściej uruchamiają mechanizmy obronne oparte na emocjonalnym odcięciu, które mogą wyglądać na chłód, ale w rzeczywistości chronią je przed psychologicznym przeciążeniem.

Możliwe jest też, że siostra doświadcza zamrożonej reakcji lękowej – organizm nie walczy i nie ucieka, ale "zamyka się", często nawet nie do końca świadomie. Jeżeli relacja z ojcem była wcześniej trudna, choroba mogła dodatkowo aktywować niewyrażony lęk lub złość, które nie znalazły bezpiecznego ujścia.

Z badań wynika, że rodziny opiekujące się osobą po udarze często przeżywają rozbieżność w reakcjach emocjonalnych (Northcott & Hilari, 2011). Jedni rzucają się w działanie, inni – wycofują się, czasem radykalnie. Niestety, druga strategia często bywa niezrozumiała i bolesna dla bliskich.

Zachęcam Panią do zadbania również o siebie – być może przy wsparciu terapeuty lub grupy wsparcia dla opiekunów. A jeśli pojawi się szansa na kontakt z siostrą – rozmowa o jej granicach, lękach i wewnętrznych zasobach może otworzyć nową przestrzeń zrozumienia.
Zapraszam do kontaktu

Twoja sytuacja jest niezwykle trudna i rozumiem, jak bolesne musi być dla ciebie i taty to, że siostra tak radykalnie się wycofała. To, co opisujesz, to niestety dość częsta reakcja niektórych osób na ciężką chorobę w rodzinie.
Możliwe przyczyny zachowania siostry:
Lęk i bezradność - Niektórzy ludzie mają ogromny strach przed chorobą, niepełnosprawnością czy śmiercią. Widok sparaliżowanego, mówiącego z trudnością ojca mógł wywołać u niej tak silny lęk, że jedynym sposobem radzenia sobie stała się ucieczka.
Poczucie bezradności - Afazja może być szczególnie frustrująca dla osób, które nie potrafią komunikować się z chorym. Twoja siostra mogła czuć się całkowicie bezużyteczna i niekompetentna.
Mechanizm obronny - Zerwanie kontaktu może być sposobem ochrony się przed bólem i cierpieniem. Niektórzy ludzie nie potrafią znieść widoku bliskiej osoby w tak zmienionym stanie.
Poczucie kontroli - Odcięcie się może dawać iluzję kontroli w sytuacji, gdzie wszystko wymknęło się spod kontroli.
Różne sposoby radzenia sobie - Ty wybrałeś opiekę i zaangażowanie, ona wybrała dystans. To nie znaczy, że mniej kocha tatę - po prostu radzi sobie inaczej.
Co możesz zrobić:
• Spróbuj wysłać krótką, nieoskarżycielską wiadomość typu “myślimy o tobie, drzwi są otwarte”
• Nie zmuszaj do kontaktu, ale pozostaw możliwość powrotu
• Skup się na swoim dobrostanie - nie możesz uratować wszystkich relacji
Jej zachowanie boli, ale prawdopodobnie ona też cierpi, tylko radzi sobie przez unikanie.​​​​​​​​​​​​​​​​

Szybka ucieczka Twojej siostry prawdopodobnie jest formą psychicznego „wyparcia” lub unikania, czyli mechanizmu obronnego chroniącego ją przed silnym lękiem bezradności i przytłoczenia sytuacją choroby ojca. Udar, paraliż i afazja przypominają o kruchości życia, a niektórzy reagują na taki wstrząs właśnie odcięciem się, bo konfrontacja z cierpieniem przekracza ich aktualne zasoby emocjonalne. To, że zerwała kontakt, nie musi oznaczać braku uczuć – raczej świadczy o jej nieumiejętności poradzenia sobie z ogromnym stresem, poczuciem winy i strachem przed opieką, której się obawia. W tle mogą działać także wcześniejsze, nieuświadomione konflikty rodzinne albo jej własne problemy (np. epizod depresyjny czy lęk paniczny przed chorobą). W tej sytuacji kluczowe jest, aby nie naciskać ani nie oceniać jej moralnie, tylko spróbować nawiązać spokojny kontakt, akcentując: „rozumiem, że to dla ciebie trudne, możesz ze mną o tym porozmawiać, gdy będziesz gotowa”. Możesz zaproponować jej minimalne, niewymagające fizycznej obecności formy wsparcia (np. krótkie rozmowy telefoniczne, wiadomości głosowe do taty), by stopniowo obniżyć jej lęk. Jednocześnie zadbaj o siebie: poszukaj pomocy instytucjonalnej lub grupy wsparcia dla opiekunów, żeby nie zostać z ciężarem samemu. Jeśli siostra zgodzi się na rozmowę z psychologiem, terapia może pomóc jej przepracować traumę okołoudarową ojca oraz własne poczucie winy i lęk przed chorobą. Pamiętaj, że nie masz wpływu na jej decyzje, ale możesz wyznaczać jasne granice dotyczące realnej pomocy i komunikować, że ojciec tęskni, jednocześnie chroniąc swoje emocje przed nadmiernym obciążeniem.

Dzień dobry, takie zachowanie siostry może wynikać z silnego lęku i poczucia bezradności wobec choroby Taty. Niektórzy nie potrafią zmierzyć się z widokiem cierpienia czy koniecznością opieki i reagują ucieczką, nawet jeśli to rani bliskich. To nie musi oznaczać braku uczuć, raczej brak umiejętności poradzenia sobie z sytuacją.
Dla Pani ważne jest, by nie zostać z tym obciążeniem sama – proszę szukać wsparcia wśród innych bliskich, grup dla opiekunów lub u psychologa.
Pozdrawiam serdecznie,
mgr Elżbieta Kosik