Wstrząs anafilaktyczny - informacje, specjaliści, pytania i odpowiedzi

  Do czynników mogących wywołać anafilaksję zalicza się:

• leki
  • antybiotyki (np. penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina)
  • witaminy (kwas foliowy, tiamina, cyjanokobolamina)
  • płyny infuzyjne (np. dextran)
  • hormony (insulina, ACH, parathormon)
  • leki anestetyczne (suksametonium)
  • środki kontrastowe z jodem używane w radiologii
  • niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna)
  • narkotyczne środki przeciwbólowe (morfina)
• enzymy (trypsyna, chymotrypsyna, penicylinaza, papaina)
• surowice (np. anatoksyna tężcowa, jadu kiełbasianego, zgorzeli, jadów węży)
• produkty żywnościowe (np. orzeszki ziemne, ryby, skorupiaki, owoce cytrusowe) i dodatki do żywności (chemiczne środki konserwujące)
• jady  owadów błonkoskrzydłych
• immunoterapia alergenem (tzw. odczulanie)
• lateks
• przetoczenia krwi lub preparatów krwiopochodnych
• płyn nasienny (wydzielenie antygenu dostarczonego inną drogą)

Do tej pory nie wyjaśniono mechanizmu powstawania reakcji na skutek ciepła, zimna, stresu czy wysiłku fizycznego.

  W czasie reakcji anafilaktycznej uwalniane są:

• histamina
• leukotrieny
• prostaglandyny
• czynnik aktywujący płytki (PAF)
• cytokiny
• kalikreina .
• enzymy (tryptaza, chymaza, karboksypeptydaza B, hydrolazy)

  Po wystąpieniu wstrząsu anafilaktycznego konieczna jest seria działań. Ważne jest ułożenie chorego w pozycji leżącej z uniesieniem kończyn dolnych (lepszy dopływ krwi).  Pacjentowi podaje się leki: adrenalinę  dożylnie lub dotchawiczo,  kortykosterydy,  leki przeciwhistaminowe oraz beta2-mimetyki  w aerozolu,  teofilinę,  dopaminę. Czasem konieczna jest intubacja i tlenoterapia. Dozylnie podaje się płyny. W skrajnych przypadkach może dojść do zatrzymania krążenia i oddychania, konieczna jest wtedy resuscytacja.

  Stawiana jest na podstawie wywiadu, w którym wykazuje się połączenie wystąpienia objawów z ekspozycją na alergen.

  Natychmiastowa silna reakcja alergiczna, mogąca stanowić zagrożenie dla życia. Pojawia się na skutek ponownego kontaktu z alergenem i jest wynikiem szybkiego uwalniania mediatorów. Reakcja może dotyczyć niemal każdego narządu, chociaż najczęstsze są reakcje ze strony skóry, płuc, przewodu pokarmowego i układu krążenia. Przy wstrząsie dochodzi do niewydolności oddechowej i krążenia.