Zaawansowanie choroby ocenia się na podstawie następujących etapów:

• okres I – w badaniu RTG widoczne obrzęki tkanek miękkich, niewielkie zwężenie szpar stawowych, osteoporoza przynasadowa
• okres II – wyraźne zwężenie szpar stawowych, w częściach przynasadowych kości widoczne geody zapalne oraz pojedyncze nadżerki na powierzchniach stawowych
• okres III – rozwój geod i nadżerek, podwichnięcia i zniekształcenia stawów
• okres IV – całkowite zesztywnienie kostne stawu

  Udowodniono, że stosowanie diety bogatej w kwasy tłuszczowe omega-3, wpływa korzystnie na łagodzenie objawów. W terapii stosuje się szeroką gamę leków (DMARD, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, leki biologiczne) oraz rehabilitację (kinezyterapia i krioterapia).

  Odbywa się na podstawie kryteriów klasyfikacyjnych  Amerykańskiego Towarzystwa Reumatologicznego (American Rheumatism Association, ARA) z 1987 roku. 

  łac.  polyarthritis reumatoidea,  ang.  rheumatoid arthritis

  Autoimmunologiczna choroba reumatyczna  polegająca na postępujących zmianach w stawach oraz okolicznych tkankach, powstających na skutek stanów zapalnych. Proces zapalny obejmuje błony maziowe stawów, które ulegają pogrubieniu powodując ograniczenie ruchomości. Skutkiem jest osteoporoza oraz nadżerki okolicznych nasad kostnych. Natomiast ograniczenie ruchomości prowadzi do zaniku mięśni wokół zmienionego chorobowo stawu.

  Stwierdzenie 4 lub więcej kryteriów pozwala na rozpoznanie RZS:

• sztywność poranna trwająca minimum 1 godzinę utrzymująca się przez co najmniej 6 tygodni
• obrzęk 3 lub więcej stawów utrzymujący się przez minimum 6 tygodni
• obrzęk stawów nadgarstkowych, śródręcznopaliczkowych i międzypaliczkowych bliższych, utrzymujący się przez minimum 6 tygodni
• symetryczny obrzęk stawów, utrzymujący się minimum 6 tygodni
• typowe dla RZS zmiany w RTG (nadżerki, osteoporoza)
• guzki reumatoidalne
• czynnik reumatoidalny (RF) w surowicy – w przypadku obecności RF rozpoznane zostaje seropozytywne RZS; w przypadku jego braku i obecności wymaganej ilości objawów diagnostycznych, rozpoznane zostaje seronegatywne RZS (przebiegające zwykle łagodniej)

Obecnie wykonuje się także badania polegające na oznaczeniu przeciwciał przeciwko cyklicznemu cytrulinowemu peptydowi (anty-CCP), ich obecność pozwala wykryć chorobę nawet kilka lat przed wystąpieniem objawów.