Malaria - informacje, specjaliści, pytania i odpowiedzi

  łac.  malaria

  Nazywana także zimnicą, dawniej febrą lub poludyzmem, jest chorobą pasożytniczą, wywoływaną przez jeden lub więcej gatunków pierwotniaka z rodzaju  Plasmodium rotium (różne odmiany malarii). Istnieje pięć gatunków pierwotniaka (zarodziec ruchliwy, pasmowy, sierpowaty, owalny i małpi). U ludzi najczęściej dochodzi do zakażenia zarodźcem ruchliwym lub sierpowatym (najczęściej prowadzącym do zgonu). Pierwotniaki przenoszone są z chorych na zdrowych przez samice komara z rodzaju Anopheles. Jest to najczęstsza  choroba zakaźna na świecie (co roku zarażanych jest 220mln ludzi, a umiera 1-3 mln). Do zakażeń dochodzi głównie strefach tropikalnych i subtropikalnych, rzadziej w pobliżu portów i lotnisk, do których przedostały się rzeczone komary. Objawy choroby lub jej nawroty mogą pojawić się po miesiącach lub nawet latach od zakażenia. Uważa się, że malaria wywołała największą presję ewolucyjną na ludzki genom. Jej skutkiem są zmiany, które powodują odporność na zakażenie, ale prowadzą do rozmaitych chorób.

  Malaria może być rozpoznana w wywiadzie, na podstawie objawów oraz obecności pacjenta na terenach zagrożenia. We krwi na podstawie badań laboratoryjnych, polegających na rozmazie barwionym metodą Gemisy, wykrywana jest obecność pierwotniaków w erytrocytach. Dostępne są również tzw. testy bibułowe. W niektórych laboratoriach istnieje możliwość wykonania reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) i określenia szczepu oraz odporności na leki pierwotniaka będącego przyczyną zakażenia. Podczas diagnozy różnicowej wyklucza się inne przyczyny występowania wysokiej gorączki (np. gruźlicę, dur brzuszny, żółtą gorączkę, dengę, leptospirozy, śpiączkę cukrzycową, udar mózgu, toczeń rumieniowaty, białaczkę, grypę).

  Za względu na odporność niektórych gatunków pierwotniaków na leki, dostosowuje się terapię do konkretnych zakażeń. Podawane są chinina, chlorochina, meflochina, czasem  prymachina  czy  doksycyklina  oraz leki skojarzone (atowakwon  z  prokwanilem, pirymetamina  z  sulfadoksyną), jak również kombinacje leków z artemeterem,  halofantryną  i  lumefantryną.

  Do wczesnych powikłań należą: ciężka niedokrwistość, pęknięcie śledziony, malaria mózgowa (drgawki, zaburzenia przytomności a nawet śpiączka), hipoglikemia, skaza krwotoczna, niewydolność nerek, ostra niewydolność oddechowa, wstrząs. Natomiast później mogą pojawić się: nadreaktywny zespół malaryczny z hipersplenizmem (zespół splenomegalii tropikalnej), zespół nerczycowy, chłoniak Burkitta, zwłóknienie wsierdzia.

  W przypadku podróży w rejony tropikalne i subtropikalne zaleca się stosowanie leków przeciwmalarycznych, preparatów odstraszających komary oraz spanie pod moskitierami.