dr Marcin Masalski

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego u dziecka jest najczęściej spowodowane niedrożną trąbką słuchową związaną z przerostem migdałka gardłowego. Leczenie farmakologiczne polega na obkurczeniu tkanki limfatycznej migdałka gardłowego (najczęściej za pomocą sterydoterapii donosowej) oraz rozrzedzeniu wydzieliny w uchu środkowym poprzez zastosowanie leków mukolitycznych. Pomocne mogą być również suplementy diety oraz inhalacje pod ciśnieniem ze sterydami i mukolitykami (inhalacje AMSA). W przypadku braku poprawy w okresie półtora miesięcznej obserwacji należy rozważyć leczenie operacyjne - adenotomię z założeniem drenażu wentylacyjnego ucha środkowego. Na zabieg ten będziemy się również decydować od razu, w przypadku znacznego przerostu migdałka, gdyż w tej sytuacji leczenie farmakologiczne nie rokuje poprawy.
Zabieg polega na chirurgicznym usunięciu tkanki migdałka gardłowego oraz nacięciu błony bębenkowej i odessaniu wydzieliny z ucha środkowego. Ponieważ trąbka słuchowa na podjęcie swojej funkcji potrzebuje znacznie więcej czasu z prawidłowym ciśnieniem w jamie bębenkowej (tygodnie) niż wynosi czas zarastania się błony bębenkowej po nacięciu (kilka dni) do błony należy wprowadzić drenik umożliwiający wentylację ucha środkowego. W przypadku nawracających epizodów wysiękowego zapalenia ucha środkowego należy rozważyć jedynie adenotomię (usunięcie migdałka gardłowego) celem odblokowania trąbek słuchowych.
Inną przyczyną wysiękowego zapalenia uszu, o której myślimy w przypadku małego migdałka gardłowego, jest choroba refluksowa. Jej leczenie w połączeniu ze sterydami donosowymi i lekami mukolitycznymi pozwala na usunięcie wysięku z ucha.

Xylometazolina (lub oxymetazolina) powoduje znaczne obkurczenie błony śluzowej nosa poprzez skurcz naczyń krwionośnych. Gdy lek przestaje działać pojawia się, wtórnie do przejściowego niedokrwienia, przekrwienie błony śluzowej i jej obrzęk. Przy częstym stosowaniu kropel z xylometazoliną błona śluzowa przerasta i jest przyczyną niedrożności nosa. Jeżeli niedrożność nosa utrzymuje się pomimo zaprzestania stosowania xylometazoliny (lub po leczeniu sterydami donosowymi) najczęściej wskazany jest zabieg plastyki małżowin nosowych dolnych.