Witam, Od pewnego czasu zauwazylam zmiane w zachowaniu mojej mamy (70 lat). Mama stala sie wroga, z

Dzień dobry!

Jeśli chodzi o seniorów i zmianę zachowania wobec bliskich to może ono wynikać z różnych czynników.
Po pierwsze, seniorzy doświadczają więcej frustracji związanych z ograniczeniami poznawczymi czy też fizycznymi wynikającymi z wieku, chorób itd., co może być źródłem frustracji, również wobec bliskich osób.
Po drugie, w późnym okresie może dochodzić do zmian o podłożu organicznym, w związku z czym dana osoba może w istotnym stopniu zmienić swoje usposobienie, charakter czy sposób myślenia i przeżywania otoczenia. Warto wówczas skonsultować tego typu sytuację z lekarzem psychiatrą bądź neurologiem i w razie potrzeby przeprowadzić niezbędną diagnostykę.
Po trzecie, warto spróbować porozmawiać z mamą szczerze o tym, że jest Pani zaniepokojona jej zachowaniem wobec Pani, wybadać co ona na to, zapytać o jej odczucia, przeżycia. Być może mama zmaga się z czymś co jej trudno swobodnie zwerbalizować, niemniej jednak szczera i otwarta rozmowa stanowi szansę na udzielenie pomocy Pani mamie.

Pozdrawiam, Piotr Furman

Zachowanie Twojej mamy rzeczywiście może być niepokojące, zwłaszcza że stanowi wyraźną zmianę w porównaniu do tego, jaką osobą była wcześniej. W takich sytuacjach warto rozważyć kilka możliwych przyczyn i zastanowić się, jak można na nie reagować.
Możliwe przyczyny zmiany zachowania Twojej mamy to np. zmiany zdrowotne i neurologiczne (wrogość, drażliwość i złośliwość mogą być objawami problemów zdrowotnych, takich jak: zaburzenia neurologiczne np. początek demencji, choroby neurodegeneracyjne – osoby starsze mogą stawać się bardziej impulsywne, drażliwe, zmienia się ich sposób postrzegania rzeczywistości), zaburzenia hormonalne i metaboliczne – np. niedoczynność tarczycy, cukrzyca, niedobory witamin mogą wpływać na nastrój i zachowanie lub depresja u osób starszych, która często objawia się nie smutkiem, ale drażliwością i wrogim nastawieniem. Jeśli mama nie była ostatnio u lekarza, warto namówić ją na kontrolne badania (np. neurologiczne, hormonalne, podstawowe badania krwi). Możesz zapytać w delikatny sposób, np.: „Mamo, zauważyłam, że ostatnio częściej się denerwujesz. Martwię się o Ciebie, może warto sprawdzić, czy wszystko zdrowotnie jest w porządku?”
Być może zmiany emocjonalne i psychologiczne wynikają z poczucia osamotnienia lub niewyrażonej złości – możliwe, że mama nadal czuje żal z powodu Twojej wyprowadzki, nawet jeśli minęło już wiele lat. Możliwe też, że jest to przejaw wypieranej depresji lub lęku – czasami starsze osoby nie potrafią lub nie chcą mówić o swoich trudnościach, a zamiast tego wyrażają je przez agresję i nieprzyjemne komentarze.
Co możesz zrobić? Podjąć rozmowę, nie konfrontacyjną, ale pełną ciekawości: „Mamo, mam wrażenie, że coś Cię denerwuje. Chciałabym Cię zrozumieć, czy coś się dzieje?” Zwróć uwagę na to, jak mama reaguje na innych. Czy wobec nich również bywa drażliwa, czy tylko wobec Ciebie? Może to być znak, że przy Tobie czuje się bezpieczniej i pozwala sobie na więcej emocji. Jeśli podejrzewasz depresję, możesz zaproponować rozmowę z lekarzem lub terapeutą – czasami osoby starsze łatwiej akceptują taką propozycję, jeśli jest ujęta w kategoriach „zadbania o zdrowie”, a nie „potrzeby terapii”.
Jeśli w Twojej relacji z mamą zawsze było dobrze, warto zastanowić się, czy coś w ciągu ostatnich dwóch lat mogło pogłębić jej niezadowolenie. Czy coś zmieniło się w Twoim życiu, co mogło wpłynąć na jej poczucie więzi z Tobą? Czy rzadziej ją odwiedzasz? Czy w jej otoczeniu wydarzyło się coś, co sprawiło, że czuje się bardziej osamotniona?
Zatem: Jeśli czujesz, że jej zachowanie to sposób na wyrażenie ukrytej złości czy żalu, możesz spróbować otwarcie o tym porozmawiać: „Mamo, mam wrażenie, że coś jest między nami inaczej. Zawsze miałyśmy dobry kontakt, a teraz czuję, że coś się zmieniło. Chciałabym wiedzieć, co czujesz.” Jeśli nie jest gotowa na rozmowę, najlepszą strategią może być wyznaczanie granic – spokojne reagowanie na jej złośliwości, ale bez wdawania się w kłótnie.
A jak najlepiej reagować na jej nieprzyjemne komentarze? Nie bierz tego do siebie – jej zachowanie może wynikać z jej stanu psychicznego, a nie z Twoich działań. Nie reaguj emocjonalnie – im bardziej dasz się wciągnąć w jej irytację, tym bardziej może to eskalować. Zastosuj metodę lustra – jeśli mama odpowiada złośliwie, możesz spokojnie powiedzieć: „Mamo, nie rozumiem, dlaczego mówisz to w taki sposób. Chcę z Tobą spędzić miło czas, ale trudno mi, gdy słyszę takie komentarze.” Spróbuj zmieniać temat lub skracać wizyty – jeśli rozmowy stają się trudne, czasami lepiej ograniczyć czas spędzony razem niż pogłębiać frustrację po obu stronach.
Podsumowując - zmiana zachowania Twojej mamy może mieć podłoże zdrowotne, emocjonalne lub relacyjne. Warto zacząć od rozmowy, obserwacji i, jeśli to możliwe, wizyty u lekarza. Jeśli problem wynika z emocji, czasami pomaga spokojna, otwarta rozmowa lub wyznaczanie granic. W ostateczności, jeśli jej zachowanie znacząco wpływa na Twoje samopoczucie, warto też zadbać o siebie i rozważyć wsparcie dla siebie – np. konsultację z psychologiem, który pomoże Ci wypracować najlepszą strategię działania.

Dzień Dobry, zachęcam do kontaktu bezpośredniego ze specjalistą (psychiatrą lub psychologiem), aby móc zgłębić szerzej podany temat i znaleźć stosowne rozwiązanie. Podane objawy mogą wynikać z kilku powodów i niezmiernie ważne jest ich ustalenie.
Pozdrawiam serdecznie

Brzmi to, jakby spotkania z mamą z miejsca, które kiedyś było bezpieczne i ciepłe, stały się polem minowym, rozumiem, ile w tym może być zranienia, bezradności i pytania „co ja zrobiłam, że tak to teraz wygląda”. Gdy ktoś bliski nagle odpowiada złośliwością na zwykłe „zrobimy kawę?”, często pod spodem są silne uczucia, którym trudno dać inne ujście: tęsknota za Panią, żal o wyprowadzkę, lęk przed starzeniem i samotnością, ale też przewlekłe zmęczenie, ból czy wstyd z powodu gorszego funkcjonowania. Zmiana zachowania po 70. roku życia bywa też związana ze zdrowiem – depresją w późnym wieku, działaniami ubocznymi leków, gorszym słuchem lub wzrokiem, chorobami somatycznymi, a czasem wczesnymi zmianami poznawczymi – dlatego warto, by mama została zbadana przez lekarza rodzinnego, a w razie potrzeby także przez psychiatrę lub neurologa, żeby wykluczyć przyczyny medyczne. Jednocześnie w relacji między Wami to może być „odwrócona tęsknota”: łatwiej złościć się na córkę, która ma swoje życie, niż powiedzieć „boję się, że mnie nie potrzebujesz”. Dobrym krokiem byłaby spokojna rozmowa w neutralnym momencie o Pani uczuciach: „kiedy słyszę kąśliwe uwagi, czuję smutek i dystans między nami; zależy mi na bliskości, tęsknię za naszym spokojem i chciałabym zrozumieć, co się w Tobie dzieje”. Warto stawiać łagodne, jasne granice wobec niemiłych komentarzy i wracać do sedna, zamiast wchodzić w przepychanki słowne. Czasem pomaga też skrócenie wizyty lub wyjście na krótki soacer - jeśli napięcie rośnie - i powrót, gdy emocje opadną. Widzę w Pani dużo troski i gotowości, by nie odpowiadać atakiem na atak, to one może stać się kotwicą, która pozwoli Pani zadbać o siebie i jednocześnie da mamie sygnał: „jestem, ale potrzebuję szacunku”. Życzę Pani rozmowy, która przywróci Wam trochę czułości i zrozumienia, oraz wsparcia medycznego, jeśli będzie potrzebne. Pozdrawiam serdecznie. Monika Bała