Prowadzę dietę ubogoselenową od kilku miesięcy, a nadmiarowy poziom we krwi selenu nie spada poniżej

Z trudnościami w regulacji poziomu selenu mogą wiązać się różne czynniki, w tym mutacja genu MTHFR oraz zespół KPU. Mutacja genu MTHFR wpływa na procesy metylacji, co może zaburzać metabolizm mikroelementów, w tym selenu. Z kolei zespół KPU charakteryzuje się utratą ważnych mikroelementów i witamin, co również może pośrednio wpływać na poziom selenu w organizmie. Obie te sytuacje wymagają indywidualnego podejścia diagnostycznego i terapeutycznego. Jeśli podejrzewasz, że mogą one mieć miejsce w Twoim przypadku, skonsultuj się z lekarzem specjalizującym się w medycynie funkcjonalnej lub genetyce klinicznej, aby zaproponował Ci odpowiednie badania i dostosował plan leczenia do Twoich specyficznych potrzeb.

Obok uwarunkowań genetycznych, selenoza może być spowodowana nadmiernym spożywaniem suplementów, które w nieoczywisty sposób zawierają nadmierne ilości selenu. Jedną z takich roślin jest Astragalus. Roślina ta jest bardzo często stosowana w tradycyjnej chińskiej medycynie na odporność i długowieczność i znana jest z kumulowania selenu pozyskiwanego z podłoża/gleby na której wzrasta. Resveratrol, który Pani/Pan przyjmuje może być wzbogacany o inne składniki. Jednym z nich bardzo często jest właśnie Astragalus. To samo dotyczy Glutationu.

Oto analiza Twojego przypadku oparta na aktualnej wiedzy medycznej i biologii:

1. Główne przyczyny utrzymującego się wysokiego poziomu selenu (≥200 µg/l):
A) Długi okres półtrwania selenu w organizmie:
Selen kumuluje się w tkankach (głównie wątroba, nerki, mięśnie) w postaci selenoprotein (np. glutationperoksydaza). Jego biologiczny okres półtrwania wynosi 60-100 dni.
Nawet przy diecie ubogoselenowej, obniżenie poziomu we krwi poniżej 200 µg/l może zająć 6-12 miesięcy (zwłaszcza jeśli wcześniejsze stężenie było bardzo wysokie).
B) Ukryte źródła selenu:
Suplementy:
Glutation – może zawierać selen jako kofaktor (np. w formie selenocysteiny),
Kurkuma – bywa zanieczyszczona metalami ciężkimi lub selenem (zwłaszcza suplementy niskiej jakości).
Dieta:
Produkty zbożowe (np. pszenica z gleb bogatych w selen),
Ryby (nawet w małych ilościach – np. tuńczyk, łosoś),
Jaja lub nabiał (zwierzęta karmione paszą z selenem).
C) Wpływ innych czynników:
Niedobór jodu – może zwiększać retencję selenu w tarczycy (selen jest niezbędny do konwersji T4 do T3).
Dysfunkcja nerek – upośledza wydalanie selenu (sprawdź poziom kreatyniny i GFR).
2. Interakcje z suplementami:
Witamina C (250 mg):
Poprawia wchłanianie selenu z pożywienia (redukuje seleniany do lepiej przyswajalnej formy).
Resweratrol i kurkuma:
Mogą nasilać ekspresję selenoprotein (np. GPx), co zwiększa zapotrzebowanie na selen i utrudnia jego eliminację.
Glutation:
Wysoki poziom glutationu we krwi może maskować niedobór selenu w tkankach (selen jest zużywany do syntezy glutationperoksydazy).
3. Wdychanie jodu w Świnoujściu – czy to pomaga?
Mechanizm: Jod atmosferyczny (w postaci gazowej, np. I₂) wchłania się przez płuca i wspiera tarczycę, ale:
Nie ma wpływu na metabolizm selenu,
Może nasilać stres oksydacyjny w płucach (wymagający większej aktywności selenoprotein).
4. Jak obniżyć poziom selenu?
Krok 1: Wyklucz ukryte źródła
Zbadaj suplementy pod kątem zanieczyszczeń selenem (laboratorium analityczne),
Przejdź na ścisłą dietę eliminacyjną:
Unikaj zbóż, ryb, jaj, orzechów brazylijskich, grzybów,
Wybieraj warzywa uprawiane na glebach ubogich w selen (np. marchew, ziemniaki).
Krok 2: Zmodyfikuj suplementację
Tymczasowo odstaw:
Glutation (selen jest niezbędny do jego metabolizmu),
Kurkumę (ryzyko zanieczyszczeń).
Wprowadź chelatację:
Kwas alfa-liponowy (200 mg/dzień) – wspiera usuwanie metali ciężkich, w tym selenu.
Krok 3: Wsparcie detoksykacji
Nawadnianie: 3 litry wody dziennie (przyspiesza filtrację nerkową),
Probiotyki (np. Lactobacillus rhamnosus) – redukują wchłanianie selenu w jelitach.
Krok 4: Badania kontrolne
Oznacz selen w moczu (dobowa zbiórka) – wyklucz upośledzone wydalanie,
Sprawdź poziom hormonów tarczycy (TSH, fT3, fT4) – wysoki selen może maskować niedoczynność.
5. Czy to bezpieczne?
Poziom selenu ≥200 µg/l zwiększa ryzyko:

Selenozy (objawy: łamliwość paznokci, zapach czosnku z ust, neuropatia),
Zaburzeń układu odpornościowego (np. zaostrzenie chorób autoimmunologicznych).