Czy można się uzależnić od TikToka albo Instagrama

Dzień dobry,
jak najbardziej można.
Wszystkiego dobrego :)

Dzień dobry,
Tak, jak najbardziej. TikTok, Instagram i podobne aplikacje są projektowane w taki sposób, żeby przyciągać uwagę i trudno było się od nich oderwać. Dają szybkie bodźce, poczucie bycia na bieżąco, porównania, dopaminowy zastrzyk. Czasami jednak zamiast przyjemności, zaczynają przynosić zmęczenie, poczucie pustki, porównania i lęk.

Uzależnienie nie zawsze oznacza „spędzam 10 godzin dziennie w aplikacji”. Czasem wystarczy, że nie umiesz przestać, że czujesz niepokój, gdy nie masz dostępu, że życie offline zaczyna tracić na znaczeniu. W Ośrodku ESC specjalizującym się w leczeniu e-uzależnień rozpoznajemy te mechanizmy oraz uczymy, jak się z nich stopniowo uwalniać. Z czułością, indywidualnym podejściem oraz empatią.

Pozdrawiam,
Martyna Miszczak
Psycholog
ESC Ośrodek Leczenia E-Uzależnień
ul. Boguckiego 6/3, 01-502 Warszawa
(esc123(.)net)

Dzień dobry,
Tak, zdecydowanie można. Choć TikTok i Instagram nie działają jak alkohol czy narkotyki, to wpływają na te same obszary mózgu, które odpowiadają za uzależnienie – przede wszystkim układ nagrody, dopaminę, poczucie natychmiastowej gratyfikacji.

Działa to tak:
– Przesuwanie palcem (scrollowanie) uruchamia ciągły dopływ nowych bodźców, które ekscytują, zaskakują, rozśmieszają… i sprawiają, że mózg chce więcej.
– Polubienia, komentarze, powiadomienia działają jak mini-nagrody.
– Po czasie organizm zaczyna się przyzwyczajać, a jednocześnie coraz trudniej skupić się, odpocząć czy funkcjonować bez telefonu.

Nie chodzi o to, że te aplikacje są „złe z definicji”. Problem zaczyna się wtedy, gdy:

- korzystanie z nich zaburza sen, relacje, koncentrację, nastrój,
- towarzyszy im poczucie przymusu („nie mogę przestać”),
- próby ograniczenia budzą rozdrażnienie, niepokój czy nudę nie do zniesienia.

Dobra wiadomość jest taka, że można się z tego wyregulować – i nie trzeba od razu wszystkiego „kasować”. Wystarczy krok po kroku odbudowywać zdolność do obecności, uważności i równowagi.

W ESC Ośrodku Leczenia E-Uzależnień pracujemy właśnie z osobami, które czują, że technologia przestała być tylko dodatkiem – a zaczęła przejmować kontrolę nad życiem, czasem, emocjami.

Samo to pytanie: „Czy to już uzależnienie?” często jest pierwszym znakiem, że warto się temu przyjrzeć z troską i życzliwą uważnością.

Z serdecznością,
Marcin Okoński
psycholog, psychoterapeuta
ESC Ośrodek Leczenia E-Uzależnień
ul. Boguckiego 6/3, 01-502 Warszawa
(esc123(.)net)

Tak, Pan/Pani może się uzależnić od TikToka czy Instagrama. W świetle teorii wzmocnień Skinnera mechanizmy działania tych aplikacji opierają się na tzw. wzmocnieniu zmienno-interwałowym, czyli użytkownik nigdy nie wie, kiedy pojawi się szczególnie satysfakcjonująca treść, co utrwala nawyk ciągłego sprawdzania. Z kolei teoria uzależnień behawioralnych Goodmana wskazuje, że zachowania online mogą pełnić tę samą funkcję co substancje, tj. regulować emocje i obniżać napięcie, a w konsekwencji prowadzić do utraty kontroli.