Zaburzenia depresyjne powstają na tle psychicznym. Jest to stan powodujący obniżenia nastroju, obniżenia napędu psychoruchowego, zaburzenia rytmów okołodobowych oraz lęki. Choroba dotyka najczęściej osoby między 15 a 30 r. ż., ale badania wskazują dwa szczyty zachorowań (pierwszy ok. 30 r. ż., a drugi ok. 60.). Szacuje się, że na depresję cierpi około 10% ludzkości.

  Do rozpoznania depresji dużej (endogennego zaburzenia depresyjnego nawracającego) służy opis DSM-IV. 

  Kryteria diagnostyczne :

• Występowanie minimum pięciu objawów przez okres 2 tygodni pod warunkiem, że stanowią one istotną zmianę w zachowaniu chorego; jednym z objawów jest obniżenie nastroju bądź utrata zainteresowań czy brak zdolności odczuwania przyjemności.
  • obniżenie nastroju lub dysforia występujące codziennie przez przeważającą część dnia odczuwana subiektywnie i dostrzegana przez otoczenie
  • znaczne ograniczenie zainteresowań wszystkimi czynnościami oraz brak odczuwania przyjemności związanej z ich wykonywaniem
  • spadek lub wzrost masy ciała minimum 5% w ciągu miesiąca lub codzienny wzrost lub spadek apetytu
  • utrzymująca się bezsenność lub nadmierna senność
  • spowolnienie lub podniecenie ruchowe
  • uczucie zmęczenia
  • poczucie nieuzasadnionej winy, obniżenie poczucia własnej wartości
  • obniżenie sprawności myślenia, zaburzenia uwagi i koncentracji, niemożność podjęcia decyzji
  • nawracające myśli o śmierci, myśli samobójcze realizowane bądź nie
• Kryteria wykluczenia
  • należy wykluczyć istnienie somatycznych lub organicznych czynników, które mogą mieć wpływ na nastrój
  • zaburzeniem nie jest reakcja na śmierć bliskiej osoby (jeżeli żałoba przedłuża się lub dodatkowo występują myśli samobójcze, nasila się poczucie własnej bezwartościowości oraz następuje wyraźne spowolnienie ruchowe należy podejrzewać depresję endogenną)
  • nie występują urojenia przed, w trakcie lub po czasie pojawienia się zaburzeń przez okres 2 tygodni

  W terapii stosuje się:

• leki przeciwdepresyjne (szerokie spektrum działania, efekty widoczne dopiero po 4-6 tygodniach)
• psychoterapię
• leki normotymiczne
• leki przeciwpadaczkowe
• fototerapię
• wybrane leki neuroleptyczne
• elektrowstrząsy
• deprywację snu
• elektrowstrząsy (bardzo rzadko stosowane)
• diety bogate w kwas omega -3 oraz witaminy z grupy B
• doktryny religijne, które pomagają rozumieć naturę świata i człowieka

  Do diagnozowania depresji służy między innymi klasyfikacja ICD-10, według której stwierdza się występowanie epizodu depresyjnego, jeśli występuję przez co najmniej dwa tygodnie, najmniej dwa z trzech poniższych objawów:

• obniżenie nastroju,
• utrata zainteresowań i anhedonia,
• mniejsza energia lub wytrzymałość na zmęczenie,

oraz dwa lub więcej objawów takich jak:

• trudności w skupieniu uwagi,
• obniżenie samooceny,
• odczuwanie winy, czucie się bezwartościowym,
• pesymistyczne postrzeganie przyszłych wydarzeń,
• myśli bądź zachowania suicydalne lub zachowania autoagresywne,
• problemy ze snem,
• zmniejszenie apetytu.

   Nad prawidłowym przebiegiem leczenia powinien czuwać psychiatra lub neurolog. Podstawą terapii jest zapewnienie choremu poczucia bezpieczeństwa, w celu niedopuszczenia do próby samobójczej. Często zalecana jest hospitalizacja ułatwiająca dobór odpowiednich leków i dawek. Pobyt w szpitalu trwa do kilkunastu dni. W tym okresie są również przeprowadzane badania wykluczające inne przyczyny stanu pacjenta.

• depresja epizodyczna (tzw. epizody depresyjne), która trwa krócej niż dwa lata (jej cechą charakterystyczną jest wyraźny początek)
• zaburzenia depresyjne nawracające (endogenne – depresja duża i egzogenne – depresja reaktywna)
• depresja przewlekła (dystymia), która trwa co najmniej dwa lata z okresami remisji nie przekraczającymi dwóch miesięcy.
• depresja poschizofreniczna,  przejawiającą się po psychozie schizofrenicznej (towarzyszą jej objawy schizofreniczne)

  Rozważania na temat przyczyn depresji wciąż trwają a teorii jest bardzo wiele. Ustalono, że zaburzenia depresyjne mogą powodować:

• uwarunkowania biologiczne
• uwarunkowania psychodynamiczne
• uwarunkowania poznawczo – behawioralne
• inne choroby o ciężkim przebiegu (zaburzenia psychiczne, nowotwory, choroby endokrynne, neurologiczne i zakaźne)
• wyuczona bezradność
• chęć dostosowania
• zażywanie substancji psychoaktywnych