Psychoterapia grupowa – jak leczy grupa

Pacjenci często pytają czy psychoterapia grupowa może przynieść takie same efekty, jak terapia indywidualna. Przecież w kontakcie indywidualnym jeden specjalista poświęca 100% uwagi pacjentowi, podczas gdy w grupie terapeutycznej uwaga musi być stale dzielona pomiędzy kilku, a nawet kilkunastu uczestników. Z tego względu praca grupowa przez wiele osób uważana jest za gorszą formę pomocy. 

Badania wyraźnie jednak wskazują, że psychoterapia grupowa jest bardzo skuteczną formą pomocy i zapewnia istotne korzyści co najmniej w takim samym stopniu, jak terapia indywidualna, a w przypadku pewnych zaburzeń wykazuje nawet większą efektywność.

Jakie czynniki terapeutyczne wywołują zmianę?

Po pierwsze w grupie terapeutycznej jeden lub dwoje terapeutów pełni rolę moderatorów zachodzących procesów, dba o przestrzeganie ustalonych na początku zasad grupowych, analizuje i nazywa to, co dzieje się zarówno w grupie, jak również u poszczególnych uczestników. Dodatkowo w grupie na każdego uczestnika reaguje w określony sposób kilka innych osób, którzy mogą mu udzielać cennych informacji zwrotnych. To tak jakby każdy miał kilku terapeutów – takiego efektu nie sposób uzyskać w terapii indywidualnej. Opinie są zróżnicowane, ale przez to mogą dawać bardziej obiektywny obraz.
Kolejnym czynnikiem jest uświadomienie sobie uniwersalności własnych problemów. Wiele osób przystępując do terapii ma poczucie, że są jedynymi ludźmi na świecie borykającymi się z tego typu trudnościami. Często wiąże się z tym wszechogarniający wstyd. W grupie to poczucie wyjątkowości problemu ulega podważeniu, co przynosi znaczną ulgę. Uczestnicy dostrzegają, że wiele innych osób boryka się z czymś podobnym, a to znacznie redukuje lęk.

Psychoedukacja czyli udzielanie informacji na temat życia psychicznego to następny czynnik wpływający na poprawę funkcjonowania. Osoby uczestniczące w grupach terapeutycznych, uczą się bardzo dużo na temat znaczenia objawów, dynamiki interpersonalnej oraz procesu psychoterapii. Poznają również technik radzenia sobie z objawami.

Doświadczenie altruizmu – terapia grupowa to jedyna forma pracy, w której uczestnik nie tylko otrzymuje wsparcie, ale również ma sposobność zrobienia czegoś pożytecznego dla innych. Często osoby, które nie chcą przyjmować pomocy ze strony innych, zachowują się w ten sposób dlatego, iż mają poczucie, że sami nie posiadają nic wartościowego do zaoferowania – w grupie taki obraz siebie może ulec zmianie.

Korektywne doświadczenie pierwotnej grupy rodzinnej

Przeważająca grupa pacjentów przystępujących do terapii ma za sobą trudne doświadczenia w najważniejszej grupie – rodzinie. Grupa terapeutyczna pod wieloma względami przypomina rodzinę, w procesie przeniesienia inni uczestnicy zaczynają odgrywać rolę członków rodziny: rodziców, rodzeństwa, rówieśników i innych ważnych osób. Pojawiają się głębokie osobiste przeżycia, bliskość, ale także wrogość i współzawodnictwo. Dzięki temu uczestnicy grupy mogą raz jeszcze, ale w korektywny sposób przeżyć i odreagować dawne konflikty.

Rozwój umiejętności społecznych

Członkowie grup terapeutycznych dzięki licznym interakcjom z innymi uczestnikami nabywają bardzo ważnych umiejętności przydatnych w normalnym życiu. Uczą się jak ich ton głosu, postawa, nawiązywanie kontaktu wzrokowego lub jego brak, dobór słów wpływają na ich kontakty społeczne, dzięki tej świadomości mogą je korygować, co bardzo pomaga w funkcjonowaniu poza grupą. Dzięki bezpiecznym zasadom panującym w grupie mogą również ćwiczyć nowe zachowania.

Naśladowanie

Podczas trwania procesu terapeutycznego pacjenci przejmują wiele cech zachowania terapeutów oraz innych uczestników grupy. Słuchając historii i obserwując uczą się i nabierają odwagi aby zastosować nowe, bardziej adaptacyjne sposoby zachowania.

Z perspektywy pacjentów najważniejsze czynniki dla postępów w terapii to:

1. Odkrycie i zaakceptowanie wcześniej nieznanych lub nieakceptowanych części „Ja”
2. Możliwość mówienia o tym, co mnie dręczy, zamiast duszenia tego w sobie
3. Szczere wypowiedzi innych członków na mój temat
4. Nauczenie się wyrażania uczuć
5. Uświadomienie mi przez grupę, jakie wrażenie wywieram na innych
6. Wyrażenie negatywnych lub pozytywnych uczuć wobec innego członka grupy
7. Przekonanie, że muszę wreszcie wziąć odpowiedzialność za swoje życie
8. Przekonanie się jak odbierają mnie inni
9. Spostrzeżenie, że inni mogą ujawniać trudne sprawy, co ułatwiło zrobienie tego samego
10. Poczucie większej ufności do grup i innych ludzi

Skuteczność psychoterapii grupowej wynosi ok. 80 – 85 %. Jej wartość lecznicza bierze się przede wszystkim z możliwości testowania nowych zachowań i poznawania siebie w bezpiecznych i sprzyjających warunkach, jakie stwarza grupa, warto więc skorzystać z tej formy pracy nad sobą.

The post Psychoterapia grupowa – jak leczy grupa appeared first on Blog dla pacjentów.